Niewiedza Gesze Rabten

Wszystkie rodzaje negatywnego działania mogą być rezultatem pragnienia i niechęci, z wyjątkiem fałszywych poglądów, które zawsze wynikają z niewiedzy. Nawet gdy ktoś został wprowadzony w błąd przez niewiedzę swych nauczycieli, to fałszywy pogląd jest skutkiem jego własnej niewiedzy. Pragnienie i niechęć powodują, że rzeczy są widziane jako lepsze lub gorsze niż są; niewiedza jest przeszkodą do urzeczywistnienia natury rzeczy. Jeśli ktoś zabija, nie z powodu pragnienia lub nienawiści, ale na skutek myślenia, że nie jest to złe, lub że jest to dobre, wtedy jest to bezpośrednim rezultatem niewiedzy. Na przykład ludzie, którzy robią ofiary ze zwierząt, myślą, że czynią coś dobrego - nie mają oni złej woli lub pragnienia w stosunku do zwierząt; wierzą oni, że jest to wolą ich boga. Ale każdy bóg, który jest dobry, musi mieć równą miłość i współczucie dla wszystkich istot.

Strach może być dobry, zły lub obojętny. Jeśli człowiek uczynił wiele złego i żałuje tego z powodu obawy przed karmicznym owocem, to strach jest rozsądny i zdrowy. Może doprowadzić go do praktyki Dharmy i dalej wprost do oświecenia. Jeśli ktoś obawia się praktykować Dharmę, ponieważ wierzy, że to może mu w jakiś sposób zaszkodzić, jest to rezultatem niewiedzy. Gdy dzieci obawiają ciemności, bojąc się duchów itp., to nie jest to ani dobre ani złe. Gdy człowiek obawia się, że ktoś chce go zabić, również i to nie jest ani dobre ani złe, chociaż powoduje je pragnieniem (przywiązaniem do swojego życia).

Pragnienie i niechęć są wytworem niewiedzy. Ludzie doświadczają tego, ponieważ nie znają prawdziwej natury rzeczy.

Powodem do praktyki medytacji jest opanowanie cierpienia;
aby opanować cierpienie, musimy opanować karmę;
aby opanować karmę, musimy opanować pragnienie i niechęć;
aby opanować pragnienie i niechęć, musimy opanować niewiedzę;
medytacja opanowuje niewiedzę.


Niewiedza -=> pragnienie, niechęć -=> negatywna karma -=> 3 rodzaje cierpienia


Żadna z istot nie chce cierpienia; wszystkie pragną je usunąć. Większość nie wie, w jaki sposób to uczynić, a niektórzy wytwarzają cierpienie, czyniąc wysiłki w celu uniknięcia go. Ludzie biorą lekarstwa, które doraźnie leczą choroby, ale nie potrafią ich usunąć raz na zawsze. Aby na stałe zlikwidować cierpienie, musimy znaleźć jego przyczynę - karmę - i przyczynę przyczyny - pragnienie i niechęć - oraz z kolei ich przyczynę: niewiedzę, która jest najgłębszą podstawą całego cierpienia. Jeżeli zlikwidowana jest niewiedza, automatycznie znika wszystko, co z niej wynika. Wyjście z samsary jest niemożliwe, dopóki nie usunie się niewiedzy. Jeśli ktoś siedzi w medytacji, a nie rozumie powodów, dla których to robi, będzie mógł osiągnąć tylko ograniczone rezultaty.

Na początku musimy poznać naturę niewiedzy. Jeśli chcemy ja usunąć, wcześniej musimy poznać niewiedzę i jej przeciwieństwo, śunjatę. Dopiero wtedy, z pomocą medytacji śunjaty, możemy usunąć niewiedzę.