Buddyzm, hinduizm - różnice i podobieństwa.
Postawione pytanie to temat na długą rozprawę porównawczą, chociażby z tego względu, że mówiąc zarówno o buddyzmie jak i hinduizmie nie mamy do czynienia z jakimś jednorodnym systemem, ale ze zbiorem różnorakich idei, ścieżek duchowych, szkół filozoficznych i tradycji. Można również rozpatrywać wzajemne relacje obu religii na wielu poziomach, nie tylko doktrynalnym, ale też kulturowym, dotyczącym pochodzenia i rozwoju historycznego, wzajemnego oddziaływania itp. Z wymienionych powodów, odpowiedź będzie bardzo skrótowa i ogólna.
Hinduizm, taki jaki znamy obecnie, wywodzi się z objawionych pism nazywanych Wedami, które powstawały od ok. XII do VIII wieku p.n.e. Z czasem nauki wedyjskie ulegały wzbogaceniu o inne pisma (Upaniszady, Brahmany, Epopeje, Tantry itp...), a w obrębie tej tradycji kształtowały się nowe kierunki, często pod wpływem innych religii (buddyzm, dżinizm, religie irańskie). Ze względu na relację człowiek - Absolut można tutaj wyróżnić trzy duże nurty:
- Adwajtawedanta - doktryna niedwoistości, która zakłada, że człowiek i ponadosobowy Absolut są tym samym. Doktryna ta jest najbliższa buddyzmowi.
- Wiśisztadwajtawedanta - doktryna względnej niedwoistości, która zakłada że człowiek i Absolut nie są dokładnie tym samym, ale też na pewnych poziomach nie są czymś diametralnie różnym. Pewne jej elementy można znaleźć w niektórych nurtach teologii chrześcijańskiej.
- Dwajtawedanta - doktryna dwoistości, która zakłada całkowitą odmienność jednostkowej jaźni i boga osobowego.
Świat opisywany jest w hinduizmie jako iluzja (maja), ponieważ prawdziwa jest tylko boska rzeczywistość. Człowiek, który nie zna boskiej rzeczywistości, uwięziony jest w cyklicznej egzystencji (samsara), po śmierci ponownie się odradza dopóki, w wyniku stosowania odpowiednich praktyk religijnych, jego jaźń (atman) nie połączy się z brahmanem - najwyższą boską jaźnią.
W przeciwieństwie do hinduizmu, buddyzm posiada historycznego założyciela - Buddę Siakjamuniego, a jego nauki nie są naukami objawionymi w nadprzyrodzony sposób, jak to ma miejsce w hinduizmie, lecz opierają się na wnikliwej obserwacji rzeczywistości i prawideł, jakie nią rządzą. Chociaż buddyzm uważany jest przez hinduistów za jedną z odmian hinduizmu, to jednak żadne księgi hinduistyczne nie wchodzą w skład buddyjskiego kanonu, a pojęcia wspólne dla obu religii (reinkarnacja, wyzwolenie, iluzja) zostały w buddyzmie całkowicie przeformułowane.
Podobne pytania:
2002-081
2002-088
2002-165
(jw)
 Zadaj pytanie:
|
