Problem z karmą Fedrus

Karma nie jest czymś zewnętrznym w stosunku do umysłu i istniejącym obiektywnie. Nie ma żadnej osoby ustalającej zasady ani żadnego stałego obiektywnego kryterium mierzącego jakość niepowtarzalnych doznań, więc nie może być żadnego "centrum rozliczeniowego", które Ci wypłaca według zasług i przewinień.

Po prostu pojęcie zasługi i przewinienia jest relatywne. Karma to ciąg ewoluujących zdarzeń w umyśle - zaczyna się od pewnej motywacji, później z tą motywacją żyjesz, postrzegasz ją jako stały element swojej psychiki, później jako stały element świata a w końcu wyprojektowujesz ją na tzw. zewnątrz gdzie ona Ci się pojawia jako pewne zdarzenia tzw. zewnętrzne.

Nie da się tego rozumieć w kategoriach takich, że ktoś nas za coś wynagrodzi co się jemu podoba albo ktoś nas za coś ukarze co się jemu nie podoba, bo takie podejście jest równoznaczne z założeniem, że istnieje jakiś obiektywny byt który by gwarantował stałość tych zasad. Kryptochrześcijanstwo :-))

Jeśli powstrzymujesz się od jakichś działań z uwagi na pewne wyobrażenie tzw. prawa karmy, to jest to określona psychiczna jakość - ta motywacja.

I żyjesz z tą jakością, ona się staje częścią Twojej psychiki, następnie częścią Twojego wewnętrzno-zewnętrznego pejzażu świata, w którym żyjesz i w końcu zostaje wyprojektowana na zewnątrz w postaci jakiegoś "zdarzenia zewnętrznego".

Może to być np. dominujący, autorytatywny ojciec, który Cię będzie krępował swoimi regułami i pokazową pobożnością, albo może to być jakaś forma dotkliwego paraliżu fizycznego, który Ci będzie uniemożliwiał określone działanie w świecie - w zależności od sposobu w jaki odczuwasz w tym momencie obawę przed tym co sobie wyobrażasz jako tzw. prawo karmy.

Buddyzm w odróżnieniu od np. chrześcijaństwa nie dzieli rzeczy na dobre i złe. Nie ma dobra i zła w buddyzmie - nie stosuje się takiego pojęcia ponieważ nie ma podstawy (opinia osoby Boga), która by mogła gwarantować stałość tych kategorii.

Stosuje się natomiast pojęcie cierpienia i braku cierpienia, które nie jest tym samym co dobro i zło. Chrześcijaństwo mówi "cos jest dobre, cos jest złe". Buddyzm nie tworzy takiego rozróżnienia.

Dlatego wiara w tzw. dobrą i zła karmę to efekt recepcji buddyjskiej terminologii przez umysłowość wyrosłą na gruncie myśli chrześcijańskiej. Ewentualnie skutek miksu z hinduizmem czy gdzieś tam się ktoś może w Indiach otarł przed wiekami o Islam - to wtedy może się zabłąkać takie pojecie. Ale w buddyzmie nie ma czegoś takiego jak np. Twoje prawa albo moralność. Dlatego w Azji nie wymyślono czegoś takiego jak np. prawa człowieka.

Nam się jako Europejczykom zdaje, że takie rzeczy jak moralność oparta na kategoryzacji "dobre" i "złe" i etyka są oczywistością i nawet sobie nie wyobrażamy, żeby można było nie rozumować w ten sposób, ale Azjaci tak właśnie to widzą - nie operuje się w buddyzmie pojęciem "dobro" jeśli się nie jest wychowanym w kulturze chrześcijańskiej. Nie operuje się także takimi pojęciami jak "przyzwoitość". Są to chrześcijańskie pojęcia. Buddysta nie mówi "to jest nieprzyzwoite". Może najwyżej powiedzieć "mnie się to nie podoba".

W buddyzmie "przyzwoitość" to po prostu pewien obyczaj pewnych ludzi żyjących w pewnym okresie na pewnym terenie i on nie ma charakteru obiektywnie obowiązującej normy, której przekroczenie miałoby na przykład jakąś magiczną moc tworzenia karmy takiej samej we wszystkich czasach i miejscach i dla wszystkich osób. W taki sposób rozumują wyłącznie chrześcijanie, muzułmanie i część hinduistów, ponieważ oni operują na kategoriach "coś jest dobre, bo podoba się mojemu obiektywnie istniejącemu bogu" ew. "coś jest złe, bo nie podoba się mojemu obiektywnie istniejącemu bogu".

Buddyzm nie zawiera takiej nauki. Tu wszystko istnieje tylko korelatywnie czyli jest względne.

Co do portfela - jeśli ktoś traci portfel, to ma z tym problem. Jeśli mu współczujesz to mu nie zabierasz portfela. Jeśli mu nie współczujesz, to mu zabierasz portfel.

Współczucie nie spotka się z nagroda, brak współczucia nie spotka się z karą. Do współczucia nie można się zmusić. Można je natomiast symulować w celu udawania oświeconego współczującego buddysty aby sobie tym np. polepszyć obraz siebie nadwątlony życiowymi niepowodzeniami.

Psychologiczny pejzaż, który takim działaniem w sobie wytworzysz może jednak karmicznie ewoluować w przeżycia niegodne pozazdroszczenia, dlatego dużo lepsza jest naturalność i odrzucenie zmyślonych i fałszywych postaw.